شروع دوره ها مجازی و انلاین کامپیوتر مشهد
ویدادهای بزرگ جهانی غالباً نقطه عطفی برای نوآوریهای سریع است. نمونه بازر آن را میتوان در ظهور تجارت الکترونیکی پس از شیوع سارس اعلام کرد. هنوز کاملاً مشخص نیست ولی ممکن است شیوع کووید ۱۹ منجر به چنین تحولی در امور آموزشی و ارتقای یادگیری الکترونیکی شود. هرچند فراگیری جهانی این بیماری در نقاط مختلفی از کره زمین رخ داده ولی ترس ناشی از آن آموزش بیش از یکمیلیارد و ۲۰۰ میلیون دانشآموز در ۱۸۶ کشور جهان را تحتتأثیر خود قرار داد و سیستمهای آموزشی آنها را از شیوه سنتی به سمت یادگیری آنلاین سوق داده است.
این تغییر ناگهانی در بسیاری از مناطق گوناگون جهان باعث ایجاد این طرز فکر شده است که آیا این شیوه آموزشی نوین که کاملاً بر مبنای فنآوری قرار دارد پس از رفع بحران همچنان برقرار خواهد ماند؟ البته پیش از وقوع بحران سرمایهگذاریهای بسیاری در این زمینه انجام گرفته بود ولی شیوع ویروس مذکور منجر به رشد چشمگیر برنامههای آموزش آنلاین، تدریس مجازی، ابزارآلات و برنامههای کنفرانس ویدیوئی و نرمافزارهای آموزشی شده و تأثیر بسزایی بر بازار جهانی آموزش، اینترنت و همچنین فنآوری داشته است تاجاییکه در پاسخ به تقاضای روزافزون آنها بسیاری از سیستمعاملهای دیجیتال خدمات دسترسی آنلاین خود را به صورت رایگان در اختیار همگان قرار میدهند.
یکی از این سیستمعاملها که در حالحاضر بهعنوان باارزشترین شرکت فنآوری آموزشی (edtech) شناخته میشود، شرکت آموزش آنلاین BYJUS واقع در بنگلور است که از آغاز اعلام رایگان بودن با افزایش ۲۰۰ درصدی کاربر مواجه بوده است.
در چین نیز اجبار به ازسرگیری تحصیلات برای بیش از یکچهارم از جمعیت دانشجویان و دانشآموزان با استفاده از سیستمعاملهای آنلاین منجر به افزایش چشمگیر استفاده از کلاسهای Tencent شده است که این افزایش ۸۱ درصدی آمار دانشآموزان استفاده کننده از فنآوری برای یادگیری بهعنوان بزرگترین جنبش آنلاین شناخته میشود.
شرکتهای دیگر از جمله "لارک" در سنگاپور نیز در حال تقویت بسترهای فنآوری و تقویت توانایی خود در ارائه مطالب بهصورت آنلاین، نامحدود کردن زمان ارائه کنفرانسهای ویدیوئی، قابلیت ترجمه خودکار مباحث و برنامهریزی تقویمهای هوشمند هستند. بدینمنظور لارک زیرساختهای جهانی و قابلیتهای مهندسی خود را افزایش داده است تا بتواند از در دسترس بودن فضای اینترنت امن در اختیار همگان اطمینان حاصل کند.
علیبابا نیز بهمنظور پشتیبانی از آموزش از راه دور در مقیاسی عظیم از سرورهای ابری بهره گرفته و با استقرار بیش از یکصد هزار سرور ابری جدید در دو ساعت در طول دو ماه گذشته ثبت رکوردی جدید از گسترش سریع ظرفیت شبکه را به خود اختصاص داده است. انگلستان نیز با ارائه برنامههای تلوزیونی مبتنی بر سیکل درسی به مدت ۱۴ هفته و استفاده از حضور افراد محبوبی همچون سرخیو آگوئرو، فوتبالیست منچسترسیتی اقدام به آموزش الکترونیکی مطالب درسی کرده است.
این میان عدهای بر این باور هستند که تغییر غیرقابلپیشبینی، ناخواسته و سریع شیوههای یادگیری از سنتی به آنلاین بدون وجود محتوای آموزش مورد نیاز، پهنای باند کافی و آماده سازی کمّی جامعه به یک تجربه کاربری ضعیف منجر میشود که اصلاً برای رشد پایدار مناسب نیست و برخی معتقدند که این مدل جدید آموزشی فواید پایدار قابلتوجهی بهدنبال خواهد داشت.
از سویدیگر شواهد موجود حاکی است که یادگیری آنلاین بسیار مؤثرتر از یادگیری در کلاس است و بهطور متوسط دانشآموزان در کلاسهای مجازی بین ۲۵ تا ۶۰ درصد درس را متوجه میشوند در حالی که این آمار برای کلاسهای درسی بین هشت تا ۱۰ درصد اعلام شده است. شاید دلیل این امر صرف زمان کمتر برای یادگیری در آموزش آنلاین، وجود امکان خواندن دروس با سرعت معمول هر دانشآموز برای خودش، لزوم بازخوانی مجدد نکات، خواندن سطحی بعضی از نکات بسته به انتخاب خود و پیشروی در دروس از طریق درک مفاهیم باشد.
البته اثربخشی یادگیری آنلاین در میان گروههای سنی مختلف متفاوت است. بااینحال محرز است که ادغام فنآوری اطلاعات با آموزش و پرورش به تدریج آنچنان شتاب میگیرد که در نهایت به یک جز لاینفک آموزشی در مدارس تبدیل شود. لازم ذکر است که وجود یک محیط ساختاری ثابت خصوصاً برای کودکان که کوچکترین تغییری منجر به حواسپرتی آنها میشود از اهمیت بسزایی برخوردار است.
ایجاد این ساختار نیازمند تلاش هماهنگ و استفاده از طیف وسیعی از لوازم و ابزارهای همکاری و روشهای تعاملی است. همچنین استفاده از شیوههای سرگرمکننده نقش مهمی در یادگیری از طریق فنآوری دارد که باعث افزایش مشارکت کلاسی و انگیزه یادگیری میشود.
با وجود این یادگیری آنلاین با چالشهای بسیاری مواجه است که باید برطرف شود. برای مثال برخی دانشآموزان و دانشجویان به اینترنت یا سیستمهای دیجیتال دسترسی ندارند و شکاف طبقاتی میان اقشار مرفه و محروم جوامع این مشکل را دو چندان میکند. این اختلاف نه تنها در یک جامعه به چشم میخورد که از یک کشور تا کشور دیگری نیز بسیار دیده میشود. با اینحال وقوع این همهگیری اهمیت انتشار دانش در نقاط مرزی، شرکتها و اقصی نقاط جامعه را کاملاً مشخص کرده است و درصورتیکه استفاده از فنآوری و آموزش الکترونیکی میتواند در این راستا نقش مؤثری ایفا کند تمامی جوامع در سراسر جهان باید پتانسیلهای کامل خود برای استفاده از آن را کشف کنند و ب کار گیرند.